استاد عبدالرّحمن پیرانی دبیرکلّ جماعت دعوت و اصلاح شامگاه ٢٩ تیرماه با اعضا و هواداران این تشکّل مدنی در مریوان دیدار و گفتوگو کرد.
بنا به گزارش اصلاحوب، در این نشست ایمانی استاد عبدالرّحمن پیرانی دبیرکلّ جماعت دعوت و اصلاح درباب داشتن فهم، صدق و سلوک مطابق با معرفت در دعوت دیگران به دین خدا گفت: «خداوند متعال از زبان پیامبر(ص) میفرماید: قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿يوسف: ١٠٨﴾ لازمهی بلاغ مبین و رساندن پیام خدا به مردم، داشتن بصیرت و فهمی درست از دین خداست. کسی که تابع پیامبر(ص) است باید، پیش از دعوت دیگران به آن، به پیام دعوت باور داشته باشد و بدان عمل کند. در برنامهی تربیتی جماعت دعوت و اصلاح بر تبدیل معرفت به سلوک تأکید شده است؛ بنا بر این اگر کسی به آن باور نداشته باشد، نه تنها فاقد کمترین تأثیر مثبت بر دیگران خواهد بود بلکه تأثیرات منفی هم خواهد داشت.»
وی درباب مفهوم خیریت امّت و جماعت افزود: «بنا به تعبیر قرآن «كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ» زمانی انسان میتواند موفّق و حامل خیر باشد که دارای برنامهای برتر، اخلاقی فاضلتر و تحلیلی درستتری از اوضاع و احوال و مسائل و مشکلات جامعه و از امکانات خود داشته باشد و مخاطبان و جامعهی هدف خویش را دقیق بشناسد. »
استاد پیرانی بر دارا بودن صفت صدق در مدّعا و دعوت تأکید نمود و اضافه کرد: خداوند متعال آنجا که میفرماید: «قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَةً»، به صداقت پیامبر(ص) شهادت میدهد. در مسیر دعوت اصل بر این است که هر فرد یا جماعتی که داعیالیالله است خداوند بر صداقتش گواهی دهد. اگر خلاف این باشد، کلامش بیتأثیر خواهد بود. وی تأکید کرد که انسان ناصادق و بیلیاقت که بهنام دین خدا کار میکند، خداوند متعال روزی عدم لیاقت و صداقتش را برای همگان آشکار میکند؛ بنابراین کسی که «موقّع عن ربّالعالمین» است باید حتماً لیاقت قرار گرفتن در این جایگاه را داشته باشد. وی بنا به آیاتی از سورهی مبارکهی بقره، ایجاد فساد در زمین و خونریزی را خلاف اقتضائات جانشینی خدا در زمین دانست و افزود: «خلیفهی خدا باید مخالف هر نوع ستم، انحراف، فساد، خونریزی و استبداد است و باید بهگونهای باشد که خداوند متعال مانند پیامبران(ع) بر صدق و درستی امورش، گواهی دهد. »
دبیرکلّ افزود: «جماعت دعوت و اصلاح از ابتدای تأسیس آن در اوایل دوران انقلاب ١٣٥٧، هدفی جز خدمت کردن به دین خدا را در برنامهی خود قرار نداده است. این جماعت از روز اول، بر اساس «تقوا» پیریزی شده و اگر آغاز هر کاری چنین باشد، درنهایت نیز توفیق خدا شامل حال آن خواهد شد. وی ضمن تأکید بر اینکه هدف از تشکیل جماعت رسیدن به قدرت سیاسی نبوده است، گفت: امروز بهرغم همهی مشکلاتی که در طول چهار دهه، در مسیر جماعت وجود داشته و دارد، اما به گواهی انسانهای فرهیخته و ناظران منصف داخلی و خارجی، جماعت بسان یک تشکّل مدنی، در ایفای نقش خود موفّق بوده است. »
وی ضمن اشاره به خاستگاه اوّلیّه و تأسیس جماعت در غرب کشور گفت: «در بدو تشکیل این جماعت، مردان بزرگواری از مریوان مانند کاک ابراهیم مردوخی، کاک حسن حسینی، کاک عبدالله ایرانی و کاک علی رحمانی حضور داشتهاند و اکنون نیز جماعت از وجود و تجارب زیستهی ایشان و... بهرهمند است. وی درباب اهمّیت جایگاه مناطق کردنشین غرب کشور افزود: امروزه، اهل سنّت کردستان جای افتخار دیگراناند و این مرز و بوم با نام کاک احمد مفتیزاده و استاد ناصر سبحانی شناخته میشود؛ بنابراین نباید کاری کرد که راه این رادمردان ادامه نیابد، بلکه باید با افتخار همهی مشکلات سر راه را به جان خرید و تا رسیدن به سر منزل مقصود آن را با همهی داشتهها ادامه داد. »
ما نه اهل دعوا هستیم و نه اهل ریا
دبیرکلّ جماعت درباب توفیق جماعت ابراز عقیده کرد و اضافه کرد: «من میتوانم شهادت دهم که ما در این جایگاهی که اکنون در آن قرار داریم؛ بهگونهای که نمایندگان مطرح مجلس برای ادای نماز پشت سر ائمهی ما نماز میخوانند و یا در دفتر مرکزی جماعت حضور مییابند و رییسجمهور ما را دعوت میکند، دچار ریا یا دروغی نشدهایم، کسی را تخریب ننمودهایم و هیچکس نمیتواند مدّعی شود که ما مزدور دیگرانیم یا در اتخاذ برنامهها، تصمیمها و عملکردمان مستقل نیستیم. دستیابی به این موفّقیتها را پس از لطف خداوند متعال مدیون تعامل خاصّ خود با همه، بهویژه با حاکمیت هستیم. ما نه اهل دعوا هستیم و نه اهل ریا؛ بلکه هر دو را نادرست میدانیم. »
پذیرش تعدد و دگرپذیری در اسلام
استاد پیرانی با ترسیم دورنمایی از وضعیت فرهنگی- اجتماعی جامعهی ایرانی گفت: ما با تنگنظری و تعصب آشنا هستیم. راه تعامل با متعصب و انسانهای تنگنظر، نه دعوا و نه قهر بلکه گفتوگو و تعامل در جهت ایجاد قناعت به قبول دیگری و نهایتاً رسیدن به نوعی زندگی مسالمتآمیز است. ما درمیانهی خط افراط و تفریط، خط سومی بودیم که راه تعامل و گفتوگو را انتخاب کردیم. وی بر پذیرش دیگری و تلاش برای قبول تعدد و دگریپذیری به استناد آیات قرآنی افزود: در جاییکه یهود و نصاری هریک فقط خود را قبول دارند، همچنانکه قرآن میفرماید: وَقَالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصَارَى عَلَى شَيْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلَى شَيْءٍ. و اگر به آنان گفته میشد که: «آمِنُوا بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا نُؤْمِنُ بِمَا أُنزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَهُمْ»؛ اما دین اسلام بهعنوان دینی جهانی و خاتم، تعدد و دگرپذیری را مورد تأکید قرار میدهد و چنین میفرماید: قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿البقرة: ١٣٦﴾ این پیام خداوند متعال است که همهی پیامبران و کتابهای آسمانی را در یک منزلت قرار میدهد.
میثاق مدینه نمونهای از دگرپذیری و رعایت حقوق شهروندی
استاد پیرانی در ادامه به تشکیل مدینةالنبی اشاره کرد و افزود: پیامبر (ص) فرمان خداوند- جل جلاله- را در مدینه تطبیق میدهد. در مدینه علاوه بر اوس خزرج که اسلام آوردند قبائل یهودی بنیقینقاع، بنینضیر و بنیقریظه به رغم مخالفتی که با پیامبر داشتند، پیامبر بنا به تعبیر ژان ژاک روسو، اولین قرارداد اجتماعی یا بنا به اذعان حقوقدانانی منصف، اولین قانون اساسی را برای شهر مینویسد و نام تکتک قبائل را در آن ذکر میکند که خروجی و اساس آن عبارت بوده از: «لهم ما لنا وعلیهم ما علینا» هر امتیازی برای مسلمانان هست برای همهی شهروندان ساکن مدینه نیز هست و وظیفهای مانند دفاع از شهر که به ما روی میکند، وظیفهی آنان نیز خواهد بود.
وی با ابراز تأسف از عدم تداوم اخلاق تعامل و همزیستی مبتنی بر حقوق برابر انسانی در دورههای بعد گفت: اما بعدها پس از وفات پیامبر(ص) چنین فرهنگی آرام آرام از میان ما مسلمانان رخت بربست و قربانی تنگنظریهای مذهبی و گروهی شدیم. برخی از پیروان مذاهب و نیز حرکتهای اسلامی منظومهای فکری برای خود طراحی میکنند که فقط خودشان در آن میگنجند و مردم را خارج از منظومهی فکری خود تلقی میکنند و این جداسازی و انحصارطلبی باعث تنفر مردم از آنان و درنتیجه دینگریزی پارهای از مردم میشود. وی افزود: اینگونه حرکتها، زمینهی ایجاد نوعی دینستیزی و حاکمیت کسانی که با دین سر ستیز دارند را در جامعههای مسلماننشین، فراهم میکنند.
فلسفهی وجودی جماعت و کارکردهای آن
دبیرکلّ جماعت درباب فلسفهی وجودی جماعت و کارکردهای آن افزود: «ما تشکّلی مدنی هستیم که تلاشمان معطوف به قدرت سیاسی و مدیریتی نبوده و نیست بلکه ما در راستای رفع تنگنظریها، تعصبات و دگرناپذیریهای موجود در جامعه که بعضاً ریشههای تاریخی- اجتماعی دارند، با تربیت و آموزش درست افراد مبتنی بر آموزههای دینی و درک مناسبات زمانه، در جهت احقاق حقوق شهروندی و رفع تبعیضهای ساختاری کار میکنیم.» وی تأکید کرد: گذشتهی فعالیتهای ما نشانگر آن است که ما هیچگاه برای منافع فردی و گروهی اقدامی را انجام ندادهایم بلکه فعالیتهای ما در راستای فرهنگسازی و تلطیف فضا و ایجاد نوعی برابری و برقراری عدالت در همهی ابعاد آن است. وی ضمن اشاره به پارهای از کجسلیقگیهای افرادی از اهل سنت و نقدهای غیرمنطقی از جماعت گفت: ما بدیل کسی نیستیم. برای همهی ما جایی برای خدمت به این مردم هست و هرکس به این مردم خدمت کند ما دعاگویش هستیم. ما نیامدهایم که برویم ما ایرانی و اهل این سرزمین هستیم و در راستای آبادانی این کشور و در جهت عبادت خالق و رسیدن به رضوان الهی، درحد توان خویش ایفای نقش نموده و حقوق خود و ایرانیان اهل سنت را نیز بهشیوهای اصولی و قانونمند، بدون تنش و هیاهو، مطالبه خواهیم نمود.
لزوم توجّه بیشتر اعضا به فعّالیتهای اقتصادی
استاد پیرانی اعضا را به تقویت هرچه بیشتر بنیهی مالی و اقتصادی و فراهم نمودن زندگیای شرافتمندانه فرا خواند و از همهی اعضا خواست که به فعالیتهای مثمر اقتصادی اقدام و به جماعت نیز کمک مالی نمایند. وی تأکید کرد که جماعت هیچ منبع مالی دیگری غیر از کمک اعضا و برخی از خیرین ندارد. وی ضمن تأکید بر این مسئله که امروزه برای پرداخت زکات، هیچکس مستحقتر از جماعت نیست؛ همهی اعضا را به پرداخت بخشی عمده از زکات اموالشان به جماعت بهعنوان مصداقی از «فی سبیلالله» از اصناف مستحق دریافت زکات جهت نشر دعوت و انجام امور فرهنگی و فعالیتهای خیر، سفارش نمود. وی نقش اقتصاد در پیشبرد امور و مسؤولیتهای جماعت دعوت و اصلاح را مهمّ ارزیابی کرد.
استاد پیرانی در پایان سخنانش ضمن تأکید بر تربیت نیکوی فرزندان پدران و مادران را به رعایت حقوق همدیگر در خانوادهها و درک همدلانهی متقابل و ایجاد صمیمیت و آرامش توصیه نمود.
نظرات